Nazım Hikmet’in, 1 Mayıs şiiri ilk kez ortaya çıktı. TÜSTAV (Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı) arşivinde 1925 yılındaki belgeler arasında Nâzım Hikmet’in “İstanbul’da 1 Mayıs” şiiri ilk kez yayımlandı.
Yücel Demirel ve yetiştirdiği bir grup öğrencisi TÜSTAV Komintern Arşivi’ndeki Eski Türkçe belgelerin transliterasyonunu 20 yıldır sürdürüyor. Bu çalışmalarla Türkiye’de işçi ve komünist hareketin tarihine ilişkin birçok bilgi ve belge de gün yüzüne çıktı, kitaplaştı.
Bu çalışmaları Yücel Demirel ile birlikte bu kez Yapı Kredi Yayınları’nda Nâzım Hikmet’in eserlerinin karşılaştırmalı ve notlu bir çalışma çerçevesinde yürüten Banu İşlet, TÜSTAV Komintern Arşivi’nde 1925 belgeleri arasında tasnif edilmiş, CD No: 27, Klasör No: 27_36, Belge No: 637-638’de yer alan Nâzım Hikmet’in “İstanbul’da 1 Mayıs” şiirini bularak transliterasyonunu yaptı.
İstanbul’da 1 Mayıs
Kıpkızıl, kan kırmızı bayraklarımızın alevinden
Sarı korsan bir balon gibi soldu güneş.
Ciğerlerimizde şişen türküler ateş!
Kol kola
Düştük yola
Yedikule’den amele evleri Sirkeci’ye dayandı,
Karagümrük kırmızıya boyandı.
Kasımpaşa tersaneyi yüklendi sırtına,
Geçtik köprüden
Geliyoruz:
Yol ver bize Cadde-i Kebir!
Kaldırımları söken topuklarımızla
Tokatlıyan’da göbekli mebusları tokatladık.
Osmanbey’in ensesine atladık!
Zifosladık Şişli’nin kadife mantosunu!
Bugün toz kondurmuyoruz keyfimize!
Bugün “Mayıs Bir”!
Bir Mayıs’ta İstanbul
Bizim olmuş gibidir!
* * *
Hürriyet-i Ebediye tepesinde taş kesilen
Mahmut Şevket’in iskeleti!
Seni oraya diken sınıf
Zırnık kadar bile vermedi bize hürriyeti;
Yıkıl karşımızdan!
Yangınları haykıran Yangın Kulesi tepeden bakma bize
Bir gün elbet
Seni borazan yapacağız kendimize,
İstanbul’un ağzı
Haykıracak kızıl inkılâbımızı!
Nun [Nâzım] Ha [Hikmet]
